Wat OR-leden moeten weten over AI

De waarheid achter artificiële intelligentie (AI): misvattingen en wat OR-leden moeten weten.

AI is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van miljoenen mensen. Het maakt ons werk en privéleven op veel fronten eenvoudiger, maar ik merk dat er ook veel misvattingen bestaan over wat AI precies is en wat het vooral niét is. In dit blog wil ik stilstaan bij enkele grote misvattingen rondom AI, met name over chatbots op basis van kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT, en wat dat betekent voor het werk van een OR-lid.
Dit artikel is uiteraard mede tot stand gekomen met trainer Enzo en het gebruik van een AI-chatbot. Lees en ervaar wat je er zelf van vindt.

AI chatbots begrijpen geen taal zoals mensen dat doen

Een veelvoorkomende misvatting is dat AI, en met name AI-chatbots taal begrijpen zoals wij dat doen. Dit is niet het geval. Ze herkennen alleen patronen in data zonder daadwerkelijk begrip. Dit is belangrijk voor een OR-lid, omdat AI bijvoorbeeld bij beleidsvorming suggesties kan doen op basis van data, maar niet kan ‘begrijpen’ wat werknemers daadwerkelijk nodig hebben.

je krijgt niet altijd de correcte antwoorden van AI-chatbots

Omdat de chatbots volledig afhankelijk zijn van de gegevens waarmee ze zijn getraind, kunnen ze fouten maken of onjuiste informatie geven. Voor een OR-lid, dat vaak afhankelijk is van feiten en nauwkeurigheid, is het cruciaal om AI-resultaten altijd te verifiëren en niet blind te vertrouwen op de uitkomsten. Laat de output dienen als inspiratie en niet als absolute waarheid.

AI-chatbots kunnen niet zelfstandig denken

AI-chatbots kunnen geen originele gedachten ontwikkelen of zelfstandig beslissingen nemen. Ze reageren enkel op patronen in hun trainingsdata. Dit betekent dat AI wel kan helpen bij dataverzameling en analyses, maar niet autonoom beslissingen kan nemen in arbeidsvraagstukken of personeelsbeleid. De menselijke factor blijft hier onmisbaar.

er is geen real-time toegang tot het internet voor AI-chatbots

Veel mensen denken dat AI altijd up-to-date is met de nieuwste informatie van het internet. Dit is een misvatting. De meeste chatbots werken op basis van vooraf getrainde data en hebben geen toegang tot actuele online bronnen. OR-leden moeten zich bewust zijn dat AI-gebaseerde analyses en suggesties verouderd kunnen zijn, zeker als er nieuwe regelgeving of beleidsveranderingen zijn.

zonder opnieuw getraind te worden leren AI-chatbots niet bij

Een ander belangrijk punt voor OR-leden is dat de chatbots niet constant in real-time leren. Zodra een model is getraind, stopt het met leren, tenzij het specifiek opnieuw getraind wordt met nieuwe data. Dit betekent dat beleid of adviezen gebaseerd op AI verouderd kunnen raken en dus niet de laatst bekende jurisprudentie kennen of verwerkt hebben in hun output.

Privacy en de OR

Naast deze misvattingen is privacy een cruciaal aandachtspunt. AI-chatbots werken op basis van grote datasets die soms persoonlijke of gevoelige informatie kunnen bevatten. Als OR-lid moet je alert zijn op de manieren waarop AI en chatbots omgaan met personeelsgegevens. Het is belangrijk om te weten of en hoe gegevens worden opgeslagen en verwerkt, en hoe dit in lijn is met de AVG. Voer dus nooit zomaar hele datasets met gevoelige persoonsgegevens aan chatbots zoals ChatGPT.

Kort samengevat: AI kan zeker bijdragen aan de verbetering van besluitvormingsprocessen, maar het is essentieel dat OR-leden altijd de menselijke controle behouden, weten wat een AI-chatbot wel en niet kan en privacy bewust blijven in hun handelen.